PFAS en drinkwater
De aanwezigheid van PFAS in voedsel, bodem, lucht, consumentenproducten en (kraan)water en het effect daarvan op de gezondheid is veel in het nieuws vanwege een RIVM-onderzoek. Het RIVM vindt het verantwoord om kraanwater te drinken. Wel adviseert het onderzoeksinstituut dat de totale hoeveelheid PFAS die mensen gedurende hun leven binnenkrijgen via voedsel en drinkwater omlaag moet.
Wat zijn PFAS?
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die onder andere gebruikt worden in toepassingen als textiel, waterafstotende sprays voor kleding of schoenen, voedselverpakkingsmaterialen, smeermiddelen, blusschuim en antiaanbaklagen in pannen. Van een groot aantal PFAS is bekend dat die schadelijk zijn voor de gezondheid. PFAS komen in het milieu terecht via producten die we gebruiken en door de uitstoot en lozingen van fabrieken. Bekende voorbeelden van PFAS zijn PFOA, PFOS en GenX. Met uiterst gevoelige meetmethoden (die tot 1 miljardste gram gaan) worden hele kleine hoeveelheden PFAS aangetoond in het Nederlandse drinkwater.
PFAS en Brabants drinkwater
Brabant Water houdt de drinkwaterkwaliteit scherp in de gaten. We controleren intensief of er PFAS voorkomen in onze bronnen of in het drinkwater. Voor Brabants drinkwater geldt dat in het overgrote deel helemaal geen PFAS voorkomen. Het drinkwater wordt in Brabant gemaakt uit grondwater dat gemiddeld de lengte van twee voetbalvelden diep gewonnen wordt. Omdat dat water zo diep onder de grond zit, duurt het vaak heel lang voordat vervuiling (zoals PFAS) vanaf de oppervlakte in het drinkwater terecht kan komen.
Op enkele plaatsen zien we - met extreem nauwkeurige meetapparatuur - hele kleine sporen van PFAS. Die zijn zo laag dat ze beneden de wettelijke norm blijven én ook binnen de strenge gezondheidsnorm van het RIVM voor drinkwater vallen. Dit betekent dat - kraanwater gemaakt uit grondwater zoals in Brabant - voldoet aan de gezondheidsnorm die het RIVM stelt.
De meetgegevens worden vier keer per jaar gepubliceerd in het overzicht over de samenstelling van uw drinkwater en in het jaaroverzicht van onze productiebedrijven op deze website.
PFAS-normen
Wettelijke norm
In de Nederlandse wetgeving (Drinkwaterbesluit) is in 2024 een wettelijke norm voor PFAS opgenomen met de opdracht om daar in 2026 aan te voldoen. Deze norm wordt vastgesteld op een maximum van 100 nanogram per liter (0,1 μg/L) in drinkwater. Een nanogram is zo klein als een miljoenste deel van een suikerkorrel. De wettelijke norm betreft de aanwezige hoeveelheid van 20 individuele PFAS-stoffen die risicovol worden geacht voor de gezondheid.
Gezondheidsnorm
Het RIVM heeft in 2022 een gezondheidsnorm voor PFAS vastgesteld van 4,4 nanogram PEQ per liter drinkwater. Deze gezondheidsnorm kijkt naar de schadelijkheid van de verschillende PFAS-stoffen in vergelijking met een referentiestof perfluoroctaanzuur.
Wat vindt Brabant Water van PFAS?
Brabant Water vindt - net als alle Nederlandse drinkwaterbedrijven - dat stoffen als PFAS niet thuishoren in het milieu en de bronnen voor drinkwater, grond- en oppervlaktewater. De drinkwatersector is groot voorstander van een nationaal en Europees totaalverbod op PFAS. En vooruitlopend daarop een verbod op lozingen, omdat PFAS slecht afbreken en daardoor lang in het milieu aanwezig blijven. De drinkwatersector spreekt de overheid aan om ervoor te zorgen dat zulke verontreiniging niet in het water terechtkomt. Want wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit.
Hoe komen PFAS terecht in bronnen voor drinkwater?
PFAS komen van nature niet voor in het milieu, maar worden uitgestoten en geloosd door fabrieken tijdens het productieproces. Ook kunnen PFAS in het milieu komen door het gebruik van PFAS-houdende producten, zoals hierboven genoemd, of als PFAS-houdende producten bij het afval terecht komen. Via de lucht en het afvalwater verspreiden PFAS zich naar het oppervlaktewater en de bodem. Zo bestaat de kans dat ze ook in bronnen voor drinkwater komen.
PFAS breken slecht af en blijven daardoor bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel ‘forever chemicals’ genoemd. Het is daarom belangrijk te voorkomen dat zich meer van deze stoffen in onze leefomgeving ophopen.
Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Dit komt doordat PFAS in veel verschillende voedingsmiddelen voorkomen.
Voldoende water drinken en gevarieerde voeding zijn van groot belang om gezond te blijven, zelfs al krijg je er extreem kleine sporen PFAS mee binnen.*
*Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Mileu (RIVM)
Is het kraanwater nog veilig?
Het water uit de kraan gemaakt door Brabant Water kunt u veilig blijven drinken. De kwaliteit van ons kraanwater voldoet namelijk niet alleen aan de wettelijke norm, maar ook aan de zeer strenge gezondheidsnorm voor PFAS van het RIVM.
Waterkwaliteit en PFAS
Het drinkwater in Nederland wordt zeer streng gecontroleerd. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet daarop toe. We controleren dagelijks van de bron tot de kraan bij mensen thuis. Drinkwaterbedrijven nemen hiervoor jaarlijks duizenden monsters.
Alle beschikbare informatie over de samenstelling van het drinkwater is openbaar en is terug te vinden op de site van Brabant Water.
Lees meer over de kwaliteit en samenstelling van uw drinkwater
Op deze pagina kunt u uw woonplaats ingeven en vindt u meer informatie over de samenstelling van uw drinkwater. Elk kwartaal wordt de rapportage bijgewerkt. U kunt hieruit afleiden dat ons water voldoet aan alle wettelijke eisen.
Wilt u de jaarcijfers inzien?
