PFAS en drinkwater
De aanwezigheid van PFAS in voedsel, bodem, lucht, consumentenproducten en (kraan)water en het effect daarvan op de gezondheid is veel in het nieuws vanwege een RIVM-onderzoek. Dit onderzoek toont aan dat het veilig én verantwoord is om kraanwater te drinken. Het RIVM adviseert echter dat de totale hoeveelheid PFAS die mensen gedurende hun leven binnenkrijgen via voedsel en drinkwater omlaag moet.
Wat zijn PFAS?
PFAS zijn door mensen gemaakte stoffen die onder andere worden gebruikt in toepassingen als textiel, waterafstotende sprays voor kleding of schoenen, voedselverpakkingsmaterialen, smeermiddelen, blusschuim en antiaanbaklagen in pannen. Hoewel ze bruikbaar zijn in deze toepassingen, is van een groot aantal PFAS bekend dat ze schadelijk zijn voor de gezondheid. PFAS komen in het milieu terecht via producten die we gebruiken en door de uitstoot en lozingen van fabrieken. Bekende voorbeelden van PFAS zijn PFOA, PFOS en GenX. Met zeer geavanceerde meetmethoden kunnen we de (aller)kleinste hoeveelheden PFAS in Nederlands drinkwater detecteren, zelfs tot op de 1 miljardste gram.
PFAS in Brabants drinkwater
Bij Brabant Water houden we de kwaliteit van ons drinkwater zeer scherp in de gaten. We controleren intensief of er PFAS voorkomen in onze bronnen of in het drinkwater. In het overgrote deel van Brabants drinkwater komen helemaal geen PFAS voor. Het drinkwater in Brabant wordt namelijk gewonnen uit diep grondwater, vaak twee voetbalvelden onder de grond. Omdat dat water zo diep onder de grond zit, duurt het vaak heel lang voordat vervuiling (zoals PFAS) vanaf de oppervlakte in het drinkwater terecht kan komen.
Op enkele plaatsen zien we - met extreem nauwkeurige meetapparatuur - hele kleine sporen van PFAS. Deze sporen zijn echter zo laag dat ze beneden de wettelijke norm blijven én ook binnen de strenge gezondheidsnorm van het RIVM voor drinkwater vallen. Dit betekent dat kraanwater - gemaakt uit grondwater zoals in Brabant - voldoet aan de gezondheidsnorm die het RIVM stelt.
Onze meetgegevens worden vier keer per jaar gepubliceerd in een overzicht over de samenstelling van uw drinkwater en in het jaaroverzicht van onze productiebedrijven.
Strenge normen voor PFAS
Wettelijke norm
Vanaf 2024 geldt in Nederland een wettelijke norm van maximaal 100 nanogram PFAS per liter drinkwater (0,1 μg/L), waar alle drinkwaterbedrijven in 2026 aan moeten voldoen. Een nanogram is zo klein als een miljoenste deel van een suikerkorrel. De wettelijke norm betreft de aanwezige hoeveelheid van 20 individuele PFAS-stoffen die risicovol worden geacht voor de gezondheid.
Gezondheidsnorm
Het RIVM hanteert vanaf 2022 een strenge gezondheidsnorm van 4,4 nanogram PEQ per liter drinkwater. Deze norm kijkt naar de schadelijkheid van verschillende PFAS-stoffen in vergelijking met een referentiestof perfluoroctaanzuur.
Wat vindt Brabant Water van PFAS?
Brabant Water vindt - net als alle Nederlandse drinkwaterbedrijven - dat stoffen als PFAS niet thuishoren in het milieu en de bronnen voor drinkwater, grond- en oppervlaktewater. De drinkwatersector pleit daarom samen voor een nationaal en Europees totaalverbod op PFAS én vooruitlopend daarop een verbod op lozingen. Dit vanwege het feit dat PFAS slecht afbreken en daardoor lang in het milieu aanwezig blijven. De drinkwatersector spreekt de overheid aan om ervoor te zorgen dat zulke verontreiniging niet in het water terechtkomt. Want wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit.
Hoe komen PFAS in drinkwaterbronnen terecht?
PFAS komen van nature niet voor in het milieu, maar komen in het milieu terecht door:
Via de lucht, bodem en afvalwater verspreiden PFAS zich en zo kunnen ze ook de bronnen voor drinkwater bereiken. Omdat PFAS nauwelijks afbreken, blijven ze bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel ‘forever chemicals’ genoemd. Het is daarom van belang om te voorkomen dat zich meer van deze stoffen in onze leefomgeving gaan ophopen.
Voor consumenten is het lastig om PFAS helemaal te vermijden in voedsel en drinkwater, omdat ze in veel producten en voedingsmiddelen voorkomen. Toch is het belangrijk om voldoende water te blijven drinken en gevarieerd te eten. Zo draagt u bij aan uw eigen gezondheid, zelfs als u er extreem kleine sporen PFAS mee binnen krijgt.*
* Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
Is het kraanwater veilig?
Het kraanwater van Brabant Water is veilig. Het voldoet aan zowel de wettelijke normen als de zeer strenge gezondheidsnorm van het RIVM. U kunt ons drinkwater met een gerust hart blijven drinken.
Kwaliteit en samenstelling drinkwater
Nederlands drinkwater wordt zeer streng gecontroleerd. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet daarop toe. We controleren dagelijks van de bron tot de kraan bij mensen thuis. Drinkwaterbedrijven nemen hiervoor jaarlijks duizenden monsters.
Op onze website kunt u meer lezen over de samenstelling van uw drinkwater. U kunt uw woonplaats ingeven en meer informatie vinden over de kwaliteit en samenstelling van uw drinkwater. Elk kwartaal wordt de rapportage bijgewerkt. U kunt hieruit afleiden dat ons water voldoet aan alle wettelijke eisen. Ook kunt u de jaarcijfers van onze waterproductiebedrijven inzien.